Phong cách quần chúng của Chủ tịch Hồ Chí Minh

    Trước hết, phong cách quần chúng của Bác xuất phát từ truyền thống dân tộc và chiều sâu nhân văn: “Nhiễu điều phủ lấy giá gương/ Người trong một nước phải thương nhau cùng” hay “Dễ mười lần không dân cũng chịu/ Khó trăm lần dân liệu cũng xong”(1). Đó là sự kính trọng dân và coi trọng sức mạnh của toàn dân bắt nguồn từ bài học kinh nghiệm của những lần chiến thắng giặc ngoại xâm trong lịch sử dân tộc. Với Bác, nhân dân là cội nguồn của mọi thắng lợi, là lực lượng làm nên bất cứ thành công nào. Đó chính là chân lý.

Bác Hồ thăm nông dân đang gặt lúa trên cánh đồng xã Hùng Sơn (huyện Đại Từ, Thái Nguyên), năm 1954. Ảnh Tư liệu

    Thứ hai, phong cách quần chúng của Chủ tịch Hồ Chí Minh bắt nguồn từ sự thấm nhuần sâu sắc quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin: Quần chúng là người sáng tạo ra lịch sử, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng; “Gốc có vững cây mới bền. Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”(2). Ở đây sức mạnh của quần chúng chính là sức mạnh chính trị. Vì vậy, Bác yêu cầu cán bộ, đảng viên phải đi đúng đường lối quần chúng và chính Người đã nêu gương trước bằng sự yêu mến và tin tưởng tuyệt đối vào khả năng cùng với sức mạnh của nhân dân để từ đó Người lắng nghe ý kiến của quần chúng và suốt đời phấn đấu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.

    Và phong cách quần chúng của Chủ tịch Hồ Chí Minh được thể hiện ở việc đi sâu, đi sát quần chúng. Bác quan niệm: Muốn chăm lo được cho nhân dân thì phải nắm được dân tình, phải hiểu thấu dân tâm, phải biết được dân cần gì, dân thiếu cái gì, dân khổ cái gì. Có nhiều câu chuyện được kể lại hết sức dung dị, cảm động về sự gần gũi nhân dân của Bác. Trong những câu chuyện đó, Bác là hiện thân của hình ảnh người cha, người ông, yêu thương, quan tâm và chăm lo hết mực: Bác xuống ruộng cày với dân, ăn cơm cùng dân, chơi đùa với các cháu thiếu nhi, hỏi han ân cần những cụ già, thương binh, liệt sĩ; khi Bác đọc diễn văn, mọi người cùng đọc theo… Phong cách quần chúng của Bác còn thể hiện ở chỗ bao giờ Bác cũng đặt lợi ích của quần chúng, của nhân dân lên trên hết, lên trước hết, cao hơn lợi ích của cá nhân mình, sẵn sàng hy sinh lợi ích của cá nhân vì lợi ích của nhân dân. Và chính Người là minh chứng rõ nhất của quan điểm đó.

    Ngay từ những ngày ra đi tìm đường cứu nước, trong Bác luôn nung nấu quyết tâm: Làm sao cho dân mình bớt khổ. Đó là khát khao cháy bỏng, là động lực mạnh mẽ để Người bôn ba khắp năm châu, làm đủ mọi công việc, quyết tìm cho ra con đường đưa dân tộc đi đến chân trời mới. Yêu nước, thương dân, suốt đời vì dân, vì nước là suy nghĩ nhất quán, thường trực trong con người Hồ Chí Minh cho đến khi trút hơi thở cuối cùng: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân… Trong xã hội không có gì tốt đẹp, vẻ vang bằng phục vụ cho lợi ích của nhân dân”(3).

    Từ chỗ yêu dân, kính dân, Người hết lòng chăm lo cho quần chúng nhân dân cả về vật chất lẫn tinh thần và Người biết được cách thức tổ chức quần chúng, biết làm thế nào để dân phục, dân tin, dân yêu, dân đồng lòng, hợp sức; phải dựa vào quần chúng để xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch công tác. Với Bác, chỉ bằng tình yêu thương và mong muốn cho dân có cuộc sống tốt đẹp thì mới thu phục được nhân tâm; chỉ có sống chan hòa, hiểu được tâm ý, nguyện vọng của dân, am hiểu phong tục tập quán, đời sống kinh tế lẫn tinh thần của dân mới có những quyết sách đúng đắn làm lợi cho dân, cho nước. Chính vì vậy, Người nhiều lần phê phán tệ xa rời quần chúng, quan liêu, hách dịch, muốn lên mặt “làm quan cách mạng” của cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần nhấn mạnh: Sâu sát quần chúng là biểu hiện quan trọng nhất của phương pháp làm việc xã hội chủ nghĩa, nó đối lập với lề lối làm việc quan liêu, hống hách, cửa quyền của bọn quan lại cai trị dưới chế độ cũ. Người cho rằng: “Cán bộ muốn cho xứng đáng, phải làm được việc. Muốn làm được việc, thì phải được dân tin, dân phục, dân yêu”(4).

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm hỏi nhân dân xã Tân Phong, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc (12/2/1956). Ảnh Tư liệu

    Phong cách quần chúng của Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là nội dung cơ bản, có mối quan hệ mật thiết, biện chứng với phong cách dân chủ, nêu gương. Điều này rất có ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay, nếu cán bộ, đảng viên có được phong cách quần chúng thì tất yếu sẽ thể hiện được tác phong gương mẫu và thực hành dân chủ, không áp đặt, độc đoán, chuyên quyền. Ngược lại, khi đã tôn trọng tập thể, tôn trọng nhân dân thì người cán bộ, đảng viên sẽ sâu sát, gần gũi, lắng nghe quần chúng và chú trọng làm gương…

    Triết lý sâu xa của Chủ tịch Hồ Chí Minh là, cơm chúng ta ăn, áo chúng ta mặc đều do mồ hôi, nước mắt của dân mà ra, nên chúng ta phải đền bù xứng đáng cho dân; “từ nơi quần chúng ra, trở lại nơi quần chúng”(5). Cũng vì lẽ đó mà cả dân tộc ta đều biết ơn, kính trọng gọi Người bằng hai tiếng “Bác Hồ”. Đơn giản, bình dị như chính con người Bác vậy thôi nhưng làm nên sức mạnh tập hợp, đoàn kết lớn; để lại sự tôn kính đến muôn đời./.

Hoài Anh